Άφιξη του Θεοδ. Κολοκοτρώνη στην Σκαρδαμούλα

Σημαντικό γεγονός για την προετοιμασία του αγώνα ήταν και η άφιξη του Θεοδ. Κολοκοτρώνη από τη Ζάκυνθο στην Σκαρδαμούλα (Καρδαμύλη) στις 6 Ιανουαρίου 1821. Εκεί διέμενε φιλοξενούμενος και προστατευόμενος από το φίλο του Παν. Μούρτζινο, λόγω του ότι είναι επικηρυγμένος. Ο Κολοκοτρώνης αρχίζει αμέσως τις επαφές με τους καπεταναίους της Μεσσηνίας, του Λεονταρίου, της Καρύταινας, του Μυστρά κ.λπ., ενημερώνοντάς τους για τον επικείμενο Αγώνα, ώστε να είναι πανέτοιμοι όταν τους δοθεί η εντολή για την εξέγερση. Στην προετοιμασία για την έναρξη του Αγώνα, σημαντική είναι η προσφορά ενός χωριού με λιγοστούς σήμερα κατοίκους, της ηρωικής ενδόξου και πασιγνώστου κατά τη διάρκεια της Επανάστασης Γαράντζας.

Κατά την Τουρκοκρατία ήταν ασφαλές καταφύγιο κάθε κατατρεγμένου από τους Τούρκους, σημαντικό κέντρο της αθάνατης Κλεφτουριάς με τους 12 Γιαλαμαίους και την σπαθοζώστρα αδελφή τους Άννα κατ’ αρχάς, και αργότερον με τους θρυλικούς Πετροβαίους. Σημαντική η προσφορά και η θυσία των Γαραντζαίων στην επανάσταση του 1770, τα γνωστά Ορλωφικά. Τότε θα πέση ηρωικά μαχόμενος στην Μπολέτα της Τριπόλεως ο Γιαννίκος Πέτροβας. Στον μεγάλο κατατρεγμό της κλεφτουριάς, το 1805, φονεύθηκε παρά την Μαυροζούμενα και ο από Γαράντζας Αγγελής Πέτροβας, παλληκάρι και αυτό ονομαστό του καιρού εκείνου από τους κλέφτες τούτους, οι οποίοι περιεφέροντο αναφανδόν με μπαϊράκια!!! (Παν. Παπατσώνη απομνημονεύματα σ. 36). Ο Μητροπέτροβας επικηρυγμένος διέφυγε στα ελεύθερα ελληνικά όρη μην θέλοντας να εγκαταλείψει τα πάτρια εδάφη. Η παράδοση λέει ότι κατέφυγε και αυτός το 1813 στη Ζάκυνθο.

1821